Izbori u Hrvatskoj: Otvorena birališta, u trci 31.082 kandidata

Glasa se u 576 lokalnih jedinica, 428 opština, 127 gradova i 20 županija, kao i Zagrebu koji ima status grada i županije.

Za opštinska i gradska veća, županijske skupštine i zagrebačku Gradsku skupštinu, načelnike, gradonačelnike i župane, kao i njihove zamenike kandidovala su se 31.082 kandidata, što je 7.770 manje nego pre četiri godine. 

I ovaj put, broj kandidata je veći od broja kandidatkinja, kandidata je oko 57 posto, a kandidatkinja 42 posto. Kandidati prosečno imaju gotovo 48 godina, kandidatkinje 45, što je u proseku 47 godina. Dvoje najmlađih tek je odnedavno punoletno, a najstariji kandidat ima 96 godina.

Pripadnici nacionalnih manjina na lokalnim izborima biraće iz svojih redova, između ostalih, deset zamenika župana, 18 zamenika gradonačelnika i 39 zamenika opštinskih načelnika.

Zamenike župana, pripadnici srpske manjine biraće u sedam županija - Karlovačkoj, Ličko-senjskoj, Osječko-baranjskoj, Vukovarsko-sremskoj, Šibensko-kninskoj, Sisačko-moslovačkoj i Bjelovarsko-bilogorskoj.

Pravo na zamenika župana u Bjelovarsko-bilogorskoj ima i češka manjina, dok italijanska ima u Istarskoj, a romska u Međimurskoj županiji.

Najviše zamenika načelnika iz svojih redova, 18, biraće pripadnici srpske manjine, a u osam zamenike gradonačelnika.

U 12 opština u kojima neka nacionalna manjina čini većini, pripadnici hrvatskog naroda iz svojih redova biraju zamenike načelnika, među ostalim, u Dvoru, Gvozdu, Krnjaku, Donjem Lapcu, Erdutu, Civljanu i Kistanju.

Najuticajnija srpska stranka je SDS S koja ima i tri zagarantovana poslanička mesta u Hrvatskom parlamentu.

U sedam gradova i 112 opština izbori su izvesni, jer se u njima kandidovao samo po jedan kandidat, a poznati su i sastavi 35 opštinskih veća za koje je, takođe, istaknuta samo po jedna lista.

Što se ostalih gradova i opština tiče, analitičari procenjuju da će ovi lokalni izbori biti neizvesni. Najviše pažnje privlači izborna trka za gradonačelnika Zagreba u kojoj, prema anketama, vodi aktuelni gradonačelnik Tomislav Tomašević, s tim da će se o pobedniku, najverovatnije odlučivati u drugom izbornom krugu, za dve nedelje, odnosno 1. juna.

Predizborne ankete, uoči izborne tišine predviđaju tesne borbe širom Hrvatske i pokazuju da vladajuća Hrvatska demokratska zajednica (HDZ) ne vodi u najvećim gradovima, uz izuzetak Osijeka.

Aktuelni gradonačelnik Zagreba Tomislav Tomašević, koji je zajednički kandidat stranaka Možemo i Socijaldemokratske partije (SDP) ima šest protivkandidata, pa ankete predviđaju održavanje drugog izbornog kruga, jer niko neće osvojiti više od 50 odsto glasova izašlih na birališta u glavnom gradu.

Što se tiče izbora za Skupštinu grada Zagreba, većinu od 47 odbornika bi trebalo da zadrži koalicija Možemo i SDP koja vodi s 37,7 odsto glasova. HDZ je na drugom mestu s oko 15 odsto, a lista Selak Raspudić treća sa oko 12 odsto, pokazala je anketa Promocija plusa na hrvatskom RTL-u.

U većini većih gradova ankete predviđaju drugi krug izbora za gradonačelnika. U Splitu, prema istoj anketi, vodi aktuelni gradonačelnik Ivica Puljak iz Centra s nešto više od 30 odsto glasova, a na drugom mestu je HDZ-ov Tomislav Šuta s oko 24 odsto glasova.

Neizvesno je u Rijeci gde se prvi put u više od 30 godina dovodi u pitanje pobeda Socijaldemokratske partije i to zbog unutarstranačkog sukoba uoči lokalnih izbora.

Ta stranka je, naime, kandidovala dosadašnju zamenicu gradonačelnika Sandru Krpan, ali je neočekivano u izbornu trku ušao aktuelni gradonačelnik Marko Filipović kao nezavisni kandidat za gradonačelnika. Iako mu ankete ne daju velike šanse za ulazak u drugi krug, Filipović će uzeti deo glasova SDP, što, smatraju analitičari, otvara priliku drugim kandidatima, najviše Ivi Rinčić iz koalicije liberalnih stranaka, da se nađu u drugom krugu.

Što se Osijeka tiče, tamo je uverljivi favorit aktuelni gradonačelnik Ivan Radić koji bi, prema predizbornim anketama, mogao da pobedi već u prvom krugu sa 70 odsto glasova birača.