Brisel odbacio hrvatske argumente Beogradu u procesu pregovaranja
Evropska komisija odbacila hrvatske zahteve u sporu sa Srbijom kojim je praktično blokirala Srbiju u pregovaračkom procesu i otvaranju poglavlja 23, javili su hrvatski mediji pozivajući se na interni dokument te komisije.
Reč je pre svega o pitanju srpskog zakona o univerzalnoj jurisdikciji za ratne zločine za koji EK kaže da ne treba da bude uslov za otvaranje pregovora u poglavlju 23 Pravosuđe i temeljna prava, te da takav stav zastupa od početka, javila je Hina.
Zagrebački Jutarnji list piše danas da je prigovor Hrvatske na zakon po kojem Srbija sudi za ratne zločine počinjene u Hrvatskoj Evropska komisija odbacila i pre nego što je Hrvatska blokirala Srbiju.
Jedan od ključnih zahteva Hrvatske, za koji traži i da se ugradi kao merilo Srbiji u pristupnim pregovorima s EU u poglavlju 23, onom o pravosuđu i temeljnim pravima, jeste modifikacija zakona o nadležnostima “organa vlasti Srbije u procesuiranju ratnih zločina”.
Podseća se je ovih dana to pitanje veću pažnju javnosti jer je Hrvatska, time što nije dala saglasnost na usvajanje izvešća Komisije o merilima za otvaranje tog poglavlja, zapravo blokirala napredak tog istog poglavlja, što se u javnosti predstavlja kao hrvatska blokada puta Srbije prema EU.
Pitanje je dodatno izazvalo tenzije jer se Srbija nalazi u predizbornoj kampanji.
Ali, o tom pitanju već se dugo komunicira na relaciji Evropska komisija - Hrvatska, ali postoje nesuglasice.
Hrvatska je Komisiji jasno dostavila svoje argumente zašto takav zakon smatra neprihvatljivim. Ali Komisija je, nakon što je saslušala i Srbiju koja je isto tako EU dostavila svoje argumente, zapravo odbacila hrvatske primjedbe.
To je jasno i iz non-papera, do kojeg je došao i Jutarnji list, koji je pripremila Evropska komisija o hrvatskim argumentima o neprihvatljivosti nekih odredbi spomenutog srpskog zakona.
Hrvatska u svojim argumentima naglašava da takav zakon, kojim Srbija svoju krivičnu nadležnost proširuje i na šest drugih država nastalih na teritoriju bivše Jugoslavije, krši opšteprihvaćena načela krivičnog i međunarodnog prava, načelo pravne predvidljivosti te posebno načelo nemešanja u unutrašnje poslove drugih država. Hrvatska navodi da pažljiva analiza tog zakona jasno pokazuje da se ne odnosi na načela univerzalne jurisdikcije, jer se ne odnosi na teritorij bilo koje države, već se ograničava samo na one s područja bivše Jugoslavije.
“Ovaj zakon stvara novi hibridni princip, nepoznat savremenom međunarodnom i komparativnom pravu”, navodi Hrvatska u svojim argumentima. Zagreb ističe da je Srbija jedina koja u svoju nadležnost proširuje krivičnu jurisdikciju izvan svoje teritorijea na selektivan način, na šest drugih država, te da Srbija krši i načelo primene univerzalne jurisdikcije “u dobroj veri”.
Hrvatska kao primer politički motivisane zloupotrebe tog zakona spominje i optužnicu protiv bosanskohercegovačkog političara Ejupa Ganića, koji je zbog te srpske tužbe on uhapšen u Britaniji.
Hrvatska citira i britanskog sudiju koji je Ganića oslobodio, uz obrazloženje da “ne vidi ništa što bi moglo opravdati ovu optužnicu osim politički motivisanog procesa”.
No, bez obzira na sve hrvatske argumente, Evropska komisija smatra da međunarodno pravo ne sprečava bilo koju državu da svoju jurisdikciju proširi i takozvanom ekstrateritorijalnom jurisdikcijom ili “univerzalnom jurisdikcijom”.
Taj zakon, prema mišljenju Evropske komisije, “ne predstavlja kršenje suvereniteta dotične države” niti predstavlja mešanje u unutarnje poslove te države. Evropska komisija čak navodi da bi, i kad bi Srbija ukinula odredbe o operativnom dijelu gđe se spominje nadležnost nad teritorijem bivše Jugoslavije, i dalje na osnovi univerzalne jurisdikcije mogla suditi hrvatskim državljanima za zločine počinjene na hrvatskoj teritoriji.
Komisija smatra da bi dvije države same trebalo svaki slučaj sukoba oko jurisdikcije da reše međusobnom saradnjom.
Ovih dana traju konsultacije između Hrvatske i Evropske komisije, ali i s drugim državama članicama, kako bi se pronašao način da se proces pokrene i Srbija do kraja juna otvori poglavlje 23. Hrvatska veruje da bi neki od njenih zahteva trebali biti i merila EU prema Srbiji u ovom poglavlju, bilo kao “prelazna merila” koja se sada uvode ili kao merila za zatvaranje.
Ali, ovlašćenje koje je Srbija sebi dala da sudi za zločine u susednim državama nije jedino pitanje na koje Hrvatska ima primedbe u ovom poglavlju, već su tu i ukupna saadnja Srbije s Haškim sudom, kao i prava hrvatske manjine u Srbiji, podseća list.
Izvor: Tanjug
